Beschrijving
Kunstenaar: Jaco Kranendonk (1951)
L 50 X B 65 cm, acryl op papier
Dit werk is tot 26 oktober 2015 tentoongesteld op de Challenged Art Expo 2015 te Japan.
“De kapitein van de havenstad Rotterdam”
Al bladerend door het fotoalbum van Jaco Kranendonk, vertelt zijn broer Evert over vroeger. “Als we op vakantie gingen huurden we vaak kano’s en gingen het water op, zelf was ik druk in de weer met de peddels, maar Jaco zat stil voor zich uit te staren; het was geen kano, maar een bus of tram, misschien was het wel een schip dat de haven uitvoer met Jaco als kapitein.”
Fascinatie
Jaco is in 1951 geboren. Als kind groeide hij op tussen de schepen in het havengebied op de Heijplaat, waar zijn vader chef was op de smederij van de Rotterdamse Droogdok Maatschappij was. Gleed er een nieuw schip van de helling dan kregen de kinderen vrij van school en liep het hele dorp uit om te kijken.
Van jongs af aan was Jaco was zo vaak ziek dat zijn bed regelmatig in de woonkamer stond. Als het kon, ging hij naar school. Na de basisschool volgde hij een administratieve opleiding die hij echter niet voltooide. Het was op deze school dat zijn fascinatie voor bus, tram en trein ontstond. Samen met twee vrienden maakte hij talloze tochten met het openbaar vervoer en het gestencilde blaadje van de RET waar elke botsing en beschadiging van tram en bus in beschreven stond, werd door Jaco gespeld. Tot op de dag van vandaag is hij nog steeds exact op de hoogte van het wel en wee van de RET. Jaco’s moeder was blij dat haar zoon tenminste een “normale” hobby had. Immers in zijn belangstelling voor het openbaar vervoer staat Jaco zeker niet alleen.
Stadsdynamiek verbeeld
De familie vertrok naar Rhoon waar Jaco als jongste bediende bij een expeditiebedrijf opruim- en typewerk verrichtte. Omdat hij hier uiteindelijk toch teveel een “outsider” bleek te zijn, werd hij na verloop van tijd stil en afwezig, kwam hij te vroeg uit zijn werk thuis, was hij moeilijk aanspreekbaar en reageerde hij emotioneel. Na twee en een half jaar volgde zijn ontslag waarna tevergeefs werd gezocht naar ander werk. Uiteindelijk werd Jaco in 1973 voor drie jaar opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis waar hij behandeld werd en voor de rest van zijn leven medicijnen kreeg voorgeschreven. Evert herinnert zich deze tijd nog erg goed. Hij vertelt: “Als Jaco tijdens de vakantie meeging naar het strand van Rockanje durft hij nauwelijks over het strand te wandelen. Zo bang was hij voor de mensen die hij tegenkwam”.
Binnen de zorg kreeg Jaco bij de Pameijer Stichting als taak de interne post te bezorgen op verschillende locaties in Rotterdam. Maar al te graag maakte hij hierbij gebruik van het openbaar vervoer. Zo trok hij hele dagen met de tram, de metro en de bus door de stad; eindelijk een baantje waarvan hij intens genoot. Rotterdam was flink in ontwikkeling. De dynamiek spatte er van af; overal verschenen hoge gebouwen, nieuwe bruggen overspanden de Maas en metrolijnen groeien in kluwen onder de grond. Bij elke verhuizing kreeg Jaco’s elektrische modelspoorbaan een prominente plek in zijn kamer. Uren was hij in de weer met nieuwe en oude modeltreinen van de Nederlandse Spoorwegen. Omdat bekend was dat hij graag over zijn passie tekende, werd Jaco in 1991 een van de eerste deelnemers van Atelier Herenplaats. Vanaf die tijd tekende en schilderde hij vrijwel onafgebroken vijf dagen in de week. Helaas laat zijn gezondheid deze frequentie niet meer toe, maar zodra hij kan, tekent hij.
Regie van de kapitein
De afgelopen jaren bouwde Kranendonk met zijn geheel eigen handschrift een indrukwekkend oeuvre op. Meer recent gemaakte werken ogen abstracter maar de kleurenpracht blijft. In dik opgebrachte verf worden schilderijen bevolkt door onafgebroken stromen auto’s, bussen, trams en metro’s die zich onder en over de gebouwen van de stad wringen. Wie deze doeken bekijkt, hoort bijna het piepen van remmen en het bellen van trams. Natuurlijk keren vooral ook de schepen in dikke verfklodders overal terug en op uiteenlopende doeken figureren altijd weer de Maasbrug, de Willemsbrug en de Erasmusbrug. De metropool Rotterdam biedt een enorme rijkdom aan beelden die in het geheugen van deze kunstenaar liggen opgeslagen. De oude en de meer recente stadsdelen lopen in zijn kunst in elkaar over. Zwarte inktlijnen accentueren de contouren van de architectuur in de havenstad. Elk kunstwerk vertegenwoordigt een bestaand plekje in en rond Rotterdam. Buitenstaanders lezen de titels om te weten wat waar is. Rotterdammers herkennen elke hoek.
De dynamiek in dit oeuvre is indrukwekkend. In een wirwar van lijnen en vormen ontwaart de toeschouwer de haven van Rotterdam, waar schepen kriskras door elkaar varen en waar de regie van al deze bewegingen volledig in handen is van “kapitein” Kranendonk.
Jaco Kranendonk werkt vanaf 2009 niet meer bij Atelier Herenplaats.
Tekst door: Frits Gronert
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.